راهنمای جامع و گام‌به‌گام پر کردن اظهارنامه مالیاتی عملکرد

اظهارنامه مالیاتی عملکرد یکی از مهم‌ترین تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی است که هر سال باید به‌درستی تکمیل و ارسال شود. در این راهنما با زبانی ساده و مرحله‌به‌مرحله، از آماده‌سازی مدارک تا ارسال و پیگیری اعتراض، همه نکات عملی و کاربردی را با مثال‌های روشن توضیح می‌دهیم. اگر نیاز به مشاوره تخصصی دارید، تیم کیپتکس آماده ارائه خدمات و راهنمایی است؛ برای آشنایی با مجموعه می‌توانید به صفحه کیپتکـس | مشاوره و اعتراض مالیاتی مراجعه کنید.

اظهارنامه مالیاتی عملکرد چیست؟

اظهارنامه مالیاتی عملکرد گزارشی است که مؤدیان مالیاتی (اشخاص حقیقی یا حقوقی) میزان درآمد، هزینه‌ها و مالیات متعلق به یک سال مالی را اعلام می‌کنند. این اظهارنامه مبنای محاسبه مالیات عملکرد و تعیین مبلغ قابل پرداخت یا استرداد است.

قبل از پر کردن اظهارنامه باید از وضعیت خود در سامانه‌های مالیاتی و اینکه به‌عنوان مودی چه تکالیفی دارید، آگاهی داشته باشید؛ اطلاعات کلی درباره مودیان در صفحه مودیان مالیاتی | ثبت‌نام، وظایف، سامانه‌های مالیاتی و اعتراضات موجود است.

چه کسانی باید اظهارنامه عملکرد ارائه دهند؟

• کلیه شرکت‌ها و شخصیت‌های حقوقی، صرف‌نظر از میزان درآمد.
• اشخاص حقیقی که براساس نوع فعالیت یا سقف درآمد مکلف به ارسال اظهارنامه شده‌اند.

برای اطلاع از شرایط و جزئیات اشخاص حقیقی می‌توانید راهنمای اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی ۱۴۰۴ را مطالعه کنید.

مدارک و اطلاعات لازم قبل از شروع

پیش از ورود به سامانه و تکمیل فرم‌ها، مدارک زیر را آماده کنید:

• اساسنامه و شناسه ملی شرکت (برای اشخاص حقوقی).
• کد اقتصادی و ثبت‌نام‌های مرتبط در سامانه‌ها.
• دفاتر قانونی (دفتر روز، دفتر کل) و اسناد حسابداری سال مالی.
• فاکتورها و گزارش‌های فروش و خرید (معاملات فصلی اگر وجود دارد).
• مستندات هزینه‌ها، حقوق و دستمزد، بیمه و سایر کسورات.

در صورت برخورد با موضوعات مرتبط با شرکت‌ها و حسابداری شرکت‌ها، مطالعه مطلب مالیات شرکت‌ها ۱۴۰۴ | نحوه محاسبه، اظهارنامه و جریمه شرکت‌ها می‌تواند راهگشا باشد.

آماده‌سازی درآمدها و هزینه‌ها؛ نحوه محاسبه پایه مالیاتی

گام اول در پر کردن اظهارنامه، تعیین درآمد مشمول مالیات است. درآمد ناخالص را به‌طور کامل ثبت کرده و سپس هزینه‌های قانونی که مورد قبول سازمان امور مالیاتی است را کسر کنید.

• درآمدها را بر اساس دسته‌بندی مندرج در اظهارنامه (فروش کالا، خدمات، درآمدهای غیرعملیاتی و غیره) تفکیک کنید.
• هزینه‌ها باید مستند و قابل‌ردیابی باشند؛ هزینه‌های غیرقابل‌قبول قابل کسر نیستند.

در کسب‌وکارهایی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند، مبالغ مربوط به VAT باید جدا ثبت شوند و از اظهارنامه عملکرد تفکیک شوند؛ برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطلب مالیات بر ارزش افزوده | نرخ ۹٪، نحوه محاسبه و اعتراض در MyTax را ببینید.

همچنین اگر معاملات فصلی دارید، مغایرت‌ها و تطابق گزارش‌ها می‌تواند در محاسبه درآمد مؤثر باشد. برای آشنایی با گزارش 169 و رفع مغایرت به مطلب گزارش ۱۶۹ و معاملات فصلی | آموزش، رفع مغایرت و اعتراض در سامانه مالیاتی مراجعه کنید.

پر کردن بخش‌های اصلی اظهارنامه عملکرد

در ادامه، مهم‌ترین بخش‌های فرم اظهارنامه و نحوه تکمیل هر کدام را شرح می‌دهیم.

اطلاعات هویتی و شناسنامه‌ای

در بالای فرم باید اطلاعات پایه‌ای شامل نام یا نام تجاری، شناسه ملی، کد اقتصادی و سال مالی درج شود. دقت کنید که این اطلاعات با پرونده مالیاتی شما در سامانه سازمان امور مالیاتی مطابقت داشته باشد تا از بروز خطاهای سیستمی جلوگیری شود.

درآمدها و فروش

تمامی اقلام درآمدی مرتبط با فعالیت اصلی و فرعی را به‌تفکیک ثبت کنید. اگر فاکتورهای فروش شما در سامانه‌های دیگر ثبت شده‌اند، مطابقت بین گزارش فروش و اظهارنامه اهمیت دارد.

هزینه‌های قابل قبول و غیرقابل قبول

هزینه‌هایی مانند حقوق و دستمزد بیمه و هزینه‌های اداری معمولاً قابل قبول هستند مشروط بر اینکه مستندات قانونی داشته باشند. هزینه‌های شخصی یا هزینه‌هایی که به‌صورت غیرمستند ثبت شده‌اند، قابل کسر نیستند.

کسورات، معافیت‌ها و بخشودگی‌ها

اگر مشمول معافیت یا کسر خاصی هستید (مثلاً معافیت‌های قانونی یا بخشودگی‌هایی که قبلاً از سازمان دریافت کرده‌اید)، مدارک مربوطه را پیوست کنید و شرح مناسب در قسمت توضیحات بنویسید.

محاسبه مالیات و کسورات پرداخت‌شده

پس از محاسبه درآمد مشمول مالیات و اعمال کسورات، مبلغ مالیات متعلق را محاسبه کنید. مالیات‌های پرداختی یا کسر شده در طول سال (مانند مالیات تکلیفی) را درج کنید تا مبلغ قابل پرداخت یا استرداد مشخص شود.

امضا، ارسال و ضمائم

در پایان فرم باید اطلاعات تماس، امضا و لیست پیوست‌ها را ثبت کنید. ضمائم شامل دفاتر، فاکتورها و اسناد مربوطه است که بسته به درخواست ممیز ممکن است ارائه شوند.

نکات مهم در ارسال اظهارنامه و مهلت‌ها

• مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد برای اشخاص حقوقی معمولاً سه ماه پس از پایان سال مالی است و برای اشخاص حقیقی بسته به نوع فعالیت متفاوت است؛ دقت در مهلت‌ها از بروز جریمه جلوگیری می‌کند.
• قبل از ارسال، همه بخش‌ها را بازبینی کنید و از تطابق با دفاتر و گزارش‌های فصلی اطمینان حاصل کنید.
• در صورت مشاهده اشتباه بعد از ارسال، راه اصلاح و اعتراض وجود دارد؛ برای آشنایی با روند اعتراض و اصلاح اظهارنامه می‌توانید مطلب اعتراض به مالیات | آموزش مراحل ثبت و پیگیری انواع اعتراض مالیاتی در سامانه mytax را مطالعه کنید.
• اگر از سیستم برآوردی استفاده شده و مالیات برآوردی برای شما محاسبه شده است، نحوه اعتراض و اصلاح در مطلب اظهارنامه برآوردی مالیاتی | نحوه اعتراض، اصلاح و پرداخت مالیات برآوردی توضیح داده شده است.

اشتباهات متداول و راهکارهای جلوگیری

• ثبت نکردن تمام فاکتورها: پیگیری کامل اسناد فروش و خرید و تطابق با سامانه معاملات فصلی الزامی است.
• اشتباه در ثبت کسورات و معافیت‌ها: معافیت‌ها مستند شوند و تنها موارد قانونی اعمال شود.
• تطابق نداشتن اطلاعات هویتی: مطابقت شناسه ملی و کد اقتصادی با پرونده مالیاتی ضروری است.

در خصوص اعتراض به مالیات‌های مشخص مانند مالیات مربوط به کارتخوان یا مالیات املاک، مطالب تخصصی مانند اعتراض به مالیات کارتخوان و مالیات خانه خالی ۱۴۰۴ راهنمای خوبی ارائه می‌دهند.

جریمه‌ها و پیامدهای عدم ارسال یا اشتباه در اظهارنامه

عدم ارسال اظهارنامه یا ارسال با تأخیر معمولاً منجر به جریمه‌های مالی می‌شود. همچنین اختلاف‌های عمده با ممیز مالیاتی ممکن است پرونده را به اداره حل اختلاف ارجاع دهد که در آن صورت احتمال اعمال جریمه یا تشخیص مالیات بیشتر وجود دارد.

برای کسب اطلاع دقیق‌تر درباره نحوه محاسبه جریمه شرکت‌ها و پیامدهای مربوطه می‌توانید به مطلب مالیات شرکت‌ها ۱۴۰۴ مراجعه کنید.

چگونه از خدمات مشاوره مالیاتی استفاده کنیم؟

اگر تکلیف اظهارنامه برای شما پیچیده است یا زمان کافی برای تهیه مدارک و محاسبات ندارید، استفاده از خدمات مشاوره تخصصی می‌تواند هزینه و زمان شما را کاهش دهد. مجموعه کیپتکس خدماتی از جمله تکمیل اظهارنامه، مشاوره قبل از ارسال، رسیدگی به اعتراضات و پیگیری در سامانه‌های مالیاتی ارائه می‌دهد؛ برای آگاهی از خدمات بیشتری به صفحه خدمات کیپتکس سر بزنید یا برای درخواست مشاوره مستقیم، فرم ثبت درخواست مشاوره را تکمیل کنید.

در صورتی که سوالی درباره وضعیت پرونده یا پیگیری دارید، می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما با ما در ارتباط باشید.

نتیجه‌گیری

پر کردن اظهارنامه مالیاتی عملکرد نیازمند دقت در جمع‌آوری مدارک، تطابق گزارش‌ها و شناخت معافیت‌ها و کسرهای قانونی است. پیگیری گزارش‌های فصلی، ثبت صحیح هزینه‌ها و استفاده از مشاوره کارشناسی مانند خدمات کیپتکس می‌تواند ریسک خطا و جریمه را کاهش دهد و از پرداخت مالیات اضافی جلوگیری کند.

سؤالات متداول

آیا همه شرکت‌ها باید اظهارنامه عملکرد ارسال کنند؟

بله، کلیه اشخاص حقوقی معمولاً موظف به ارسال اظهارنامه عملکرد هستند و عدم ارسال ممکن است منجر به جریمه شود.

اگر بعد از ارسال اظهارنامه اشتباه متوجه شدم، چه کار کنم؟

می‌توانید در سامانه امور مالیاتی اصلاحیه ثبت کنید یا از طریق فرآیند اعتراض اقدام نمایید. راهنمای اعتراض در اعتراض به مالیات توضیح داده شده است.

مالیات بر ارزش افزوده چگونه روی اظهارنامه عملکرد تأثیر می‌گذارد؟

مالیات بر ارزش افزوده مجزا از اظهارنامه عملکرد گزارش می‌شود و مبالغ مربوط به VAT نباید به‌عنوان درآمد مشمول مالیات در اظهارنامه عملکرد درج شود؛ برای اطلاعات بیشتر مطلب مالیات بر ارزش افزوده مفید است.

اگر دفاتر قانونی مغایرت داشتند چه باید کرد؟

ابتدا مغایرت‌ها را شناسایی و اسناد تکمیلی ارائه کنید؛ در صورت لزوم می‌توانید از راهنمایی‌های مرتبط با گزارش 169 کمک بگیرید: گزارش ۱۶۹ و معاملات فصلی.

چگونه می‌توانم از خدمات تکمیل اظهارنامه استفاده کنم؟

مجموعه کیپتکس خدمات کامل اظهارنامه و مشاوره مالیاتی ارائه می‌دهد؛ برای مشاهده خدمات به خدمات کیپتکس مراجعه کنید یا برای درخواست مشاوره فرم ثبت درخواست مشاوره را تکمیل نمایید.